Gudi Padwa 2023: गुढीपाडव्यानिमित्त गुढी कशी उभारावी? गुढी उभारण्यासाठी कोणत्या गोष्टी लागतात? आणि त्याचं महत्त्व काय? जाणून घ्या
त्यामुळे गुढी कशी उभारायची? त्यासाठी कोणत साहित्य लागतं? ते जाणून घेऊयात...
Gudi Padwa 2023: चैत्र शुक्ल प्रतिपदेपासून हिंदू नववर्षाची सुरूवात होते. महाराष्ट्रात गुढी पाडवा, कर्नाटकात युगाडी, आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणामध्ये उगादी, केरळ आणि गोव्यात संवत्सर पाडवा, तामिळनाडूमध्ये युगाडी, काश्मीरमध्ये नवरेह, सिंधमध्ये चेटीचंड, मणिपूरमध्ये साजिबू नोंगमा पनबा किंवा मेतेई चेराओबा म्हणून साजरा केला जातो. त्याचप्रमाणे प्रत्येक राज्यात गुढीपाडवा वेगवेगळ्या नावाने साजरा केला जातो. महाराष्ट्रात गुढीपाडव्याच्या सणाला अतिशय महत्त्व आहे. राज्यात मोठ्या उत्सवात हा सण साजरा केला जातो. गुढीपाडव्यापासून मराठी नववर्षास सुरुवात होते. यंदा 22 मार्च रोजी गुढीपाडव्याचा सण साजरा होणार आहे. त्यामुळे गुढी कशी उभारायची? त्यासाठी कोणत साहित्य लागतं? ते जाणून घेऊयात...(हेही वाचा - Gudi Padwa 2023 Rangoli Designs: गुढीपाडव्याला काढता येतील अशा सुंदर आणि हटके रांगोळी डिझाईन, पाहा व्हिडीओ)
गुढी कशी उभारावी?
गुढीपाडव्याच्या दिवशी घरात तसेच अंगणात सुंदर सजावट केली जाते. प्रवेशद्वारावर आंब्याच्या पानांचे तोरण बांधले जाते. ज्या ठिकाणी गुढी उभारायची आहे, तेथे सुंदर रांगोळी काढली जाते. गुढीपाडव्याचा विधी सूर्योदयापूर्वी सुरू होतो. लोक सकाळी लवकर उठून आंघोळ करतात. खाली सांगितल्याप्रमाणे तुम्ही देखील आपल्या घरासमोर गुढी उभारू शकता.
- सर्वात प्रथम म्हणजे गुढी उभारण्यासाठी तुम्हाला एका काठीची गरज लागेल. तुम्हाला जितक्या उंच गुढी उभारायची आहे, तितक्या उंचीची काठी घ्या.
- काठी स्वच्छ धुवा आणि त्यावर रेशमी कापड किंवा साडी बांधा.
- कडुलिंबाची पाने, आंब्याची पाच पाने, फुलांचा हार आणि साखरेची माळ (गाठी) घालून त्यावर तांब्याचे किंवा चांदीचा तांब्या ठेवा.
- ज्या ठिकाणी गुढी उभारायची आहे, ती जागा स्वच्छ व निर्जंतुकीकरण करावी.
- गुढी ठेवलेल्या ठिकाणी प्रथम रांगोळी काढावी. तिथे एक पाट ठेवा आणि त्याच्यावर ही काठी ठेवा.
- तुम्ही तयार केलेली गुढी घराच्या दारात, उंच गच्चीवर किंवा गॅलरीत म्हणजेच उंच ठिकाणी ठेऊ शकता.
- गुढी चांगली बांधून त्यावर सुगंध, फुले, अगरबत्ती लावून पूजा करावी.
- अगरबत्ती लावल्यानंतर गुढीची दिवा लावून पूजा करावी.
- नंतर गुढीला नैवैद्य दाखवावा. या दिवशी परंपरेनुसार श्रीखंड-पुरी किंवा पुरणपोळीचा नैवेद्य दाखवला जातो.
- संध्याकाळी सूर्यास्ताच्या वेळी हळद-कुंकुम, फुले, अक्षत इत्यादी अर्पण करून गुढी उतरवली जाते.गुढीसाठी लागणारे साहित्य:
एक काठी, रेशमी साडी, पिवळ्या रंगाचे कापड, फुले, फुलांच्या माळा, कडूलिंबाची पाच पाने, आंब्याची पाच पाने, रांगोळी, नैवेद्य आणि पूजेचे साहित्य. गुढीपाडवा हा दोन शब्दांचा मिळून बनलेला आहे. ज्यात गुढी म्हणजे विजय ध्वज आणि पाडवा म्हणजे प्रतिपदा. गुढी हा एक प्रकारचा ध्वज आहे. गुढी उभारताना रेशमी वस्त्र, कलश, कडूलिंब आणि इतर गोष्टींमागील महत्त्व काय आहे ते जाणून घेऊयात.
गुढीला रेशमी वस्त्र, कलश, कडूलिंब, बत्ताशांची माळ का लावतात? काय आहे यामागील कारण? जाणून घ्या
गुढी उभारताना वेगवेगळ्या रंगाच्या रेशमी वस्त्राचा वापर केला जातो. प्रत्येक रंग हा विशिष्ट घटकाचे प्रतिक असतो. त्यामुळे या दिवशी गुढीला रेशमी वस्त्र लावले जाते. याशिवाय रेशमी वस्त्राच्या वरच्या बाजूला तांब्याला कलश ठेवला जातो. गुढी हा विजय पताका आहे, म्हणजेच ध्वज आहे. म्हणून गुढीवर उलटा कलश ठेवला जातो. गुढीवर कलश ठेवण्याचा उद्देश जमिनीमार्फत येणारी ऊर्जा आपल्या घराकडे, कुटुंबाकडे यावी हा असतो. याशिवाय गुढीला बत्ताशाची माळ लागली जाते. नववर्षाची सुरुवात गोड व्हावी हा यामागचा उद्देश असतो. तसेच गुढीला कडुलिंबाची पाने लावली जातात आणि कडूलिंबाच्या फुलांपासून बनवलेला प्रसाद अर्पण केला जातो. कारण, बदलत्या वातावरणात रोगप्रतिकारशक्ती वाढावी यासाठी आवर्जून या दिवशी कडुलिंबाचा प्रसाद खाल्ला जातो. तथीप, हार हे मांगल्याचे प्ततिक असल्याने या दिवशी गुढीला हार लावला जातो.