Prayagraj Maha Kumbh Mela 2025: उत्तर प्रदेशातील प्रयागराज जिल्ह्यात मौनी अमावस्येनिमित्त झालेल्या चेंगराचेंगरीत ३० जण ठार तर ६० हून अधिक जण जखमी झाले आहेत. या घटनेनंतर पुढील अनुचित प्रकार घडू नयेत यासाठी राज्य सरकारने पाच मोठे बदल केले असून, संपूर्ण मेळा परिसर वाहनमुक्त क्षेत्र घोषित करण्यात आला आहे. मौनी अमावास्येला लाखो भाविक स्नानासाठी संगम किनाऱ्यावर पोहोचण्याच्या प्रयत्नात असताना बुधवारी हा अपघात झाला. महाकुंभाचे उपमहानिरीक्षक वैभव कृष्ण यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, भाविकांनी बॅरिकेड्स ढकलून पवित्र पाण्यापर्यंत पोहोचण्याचा प्रयत्न केल्याने चेंगराचेंगरी झाली.
प्रशासनात पाच मोठे बदल
संपूर्ण वाहनमुक्त क्षेत्र : महाकुंभ मेळा परिसरात सर्व प्रकारच्या वाहनांना प्रवेश पूर्णपणे बंदी घालण्यात आली आहे.
व्हीव्हीआयपी पास रद्द : कोणत्याही विशेष पासमधून वाहनांना प्रवेश दिला जाणार नाही.
एकतर्फी वाहतूक व्यवस्था : भाविकांची वर्दळ सुरळीत करण्यासाठी एकतर्फी वाहतूक व्यवस्था कार्यान्वित करण्यात आली आहे.
वाहनांच्या प्रवेशावर बंदी : गर्दी कमी करण्यासाठी प्रयागराजच्या शेजारच्या जिल्ह्यांतून येणारी वाहने जिल्ह्याच्या सीमेवरच थांबविण्यात येणार आहेत.
4 फेब्रुवारीपर्यंत कडक निर्बंध : शहरात चारचाकी वाहनांच्या प्रवेशावर पूर्णपणे बंदी घालण्यात आली आहे.
प्रशासकीय तैनाती
गर्दीचे व्यवस्थापन मजबूत करण्यासाठी आयएएस अधिकारी आशिष गोयल आणि भानू गोस्वामी यांना तातडीने प्रयागराजला पोहोचण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. २०१९ च्या अर्धकुंभाच्या यशस्वी व्यवस्थापनात या अधिकाऱ्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. तसेच महाकुंभाच्या व्यवस्थापनात मदत करण्यासाठी मोठ्या घटनांचा अनुभव असलेल्या पाच विशेष सचिव दर्जाच्या अधिकाऱ्यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.
मुख्यमंत्र्यांची प्रतिक्रिया
चेंगराचेंगरीनंतर उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी गर्दीचे व्यवस्थापन, वाहतूक व्यवस्थापन आणि आंतरविभागीय समन्वयावर लक्ष केंद्रित करणारी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली. मुख्यमंत्र्यांनी मुख्य सचिव आणि पोलिस महासंचालकांना महाकुंभाच्या व्यवस्थेचा आढावा घेण्याचे आदेश दिले. प्रयागराजचे एडीजी आणि जिल्हाधिकाऱ्यांना सर्व भाविकांचे सुरक्षित आणि सुरळीत प्रस्थान सुनिश्चित करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत.
गर्दी व्यवस्थापनाच्या उपाययोजना
मायदेशी परतण्यासाठी प्रयागराजमधील विविध रेल्वे स्थानकांवर भाविकांची होणारी गर्दी लक्षात घेता मुख्यमंत्र्यांनी अधिकाऱ्यांना रेल्वे अधिकाऱ्यांशी समन्वय साधण्याचे निर्देश दिले. परिवहन महामंडळाला जादा बस ेस तैनात करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. मेळा परिसरातील गर्दीचा दबाव हाताळण्यासाठी सीमेवर होल्डिंग एरिया तयार करण्यात आले आहेत. परिस्थिती अनुकूल असेल तरच भाविकांना पुढे जाता येईल. या भागात अन्न, पिण्याचे पाणी आणि विजेची पुरेशी व्यवस्था करण्यात आली आहे.
चौकशी आयोगाची स्थापना
चेंगराचेंगरीच्या कारणांची चौकशी करण्यासाठी त्रिसदस्यीय न्यायिक आयोग ाची स्थापना करण्यात आली आहे. या समितीत न्यायमूर्ती हर्ष कुमार, माजी डीजी व्हीके गुप्ता आणि निवृत्त आयएएस अधिकारी व्हीके सिंह यांचा समावेश आहे. न्यायालयीन चौकशीबरोबरच मुख्यमंत्र्यांनी मृतांच्या कुटुंबीयांना २५ लाख रुपयांची मदत जाहीर केली आहे.