Monsoon | Representational Image | (Photo Credits: Pixabay)

IMD Monsoon Update: भारतीय हवामान विभागाने (IMD) शुक्रवार, 13 जून 2025 रोजी दिलेल्या अद्ययावत माहितीनुसार, भारतात नैऋत्य मान्सून (Southwest Monsoon 2025) पुढे सरकण्यासाठी हवामान पोषक (Weather Forecast ) बनले आहे. येत्या काही दिवसांत देशाच्या अधिक भागांमध्ये मान्सूनचा पाऊस (Monsoon Rain) पोहोचणार असल्याचे आयएमडीने स्पष्ट केले आहे. शुक्रवारीच्या ताज्या अपडेटमध्ये, हवामान संस्थेने पुष्टी केली की येत्या काही दिवसांत मान्सूनचा पाऊस अतिरिक्त भागात पसरणे अपेक्षा आहे. आयएमडीच्या माहितीनुसार, पुढील 2 दिवसांत विदर्भ, छत्तीसगड आणि ओडिशाच्या काही भागांत मान्सूनचे पाऊस कोसळणार आहेत, तर त्यानंतरच्या 3 दिवसांत गुजरात, पश्चिम बंगाल, झारखंड आणि बिहारमध्येही मान्सून पोहोचण्याची शक्यता आहे.

दक्षिण भारत व कोकणात जोरदार पावसाचा इशारा

दक्षिण भारत, कोकण आणि गोवा या भागांमध्ये 13 ते 17 जून 2025 या कालावधीत, मान्सून सक्रिय राहील आणि येथे मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाचा इशारा देण्यात आला आहे. काही ठिकाणी 24 तासांत 20 सेमीपेक्षा अधिक पाऊस होण्याची शक्यता वर्तविण्यात आली आहे. (हेही वाचा, Maharashtra Weather Forecast: महाराष्ट्रात मुसळधार पाऊस, पुढील पाच दिवस वादळी वाऱ्यांसह विजांचा कडकडाट; जून 17 पर्यंतचा हवामान अंदाज)

दुसरीकडे, उत्तर भारत व पश्चिम हिमालयीन प्रदेशांमध्ये पुढील 2 दिवस उष्णतेची लाट व अतितीव्र उष्णतेची लाट कायम राहील. यानंतर त्यात थोडीशी घट होईल, असा अंदाज हवामान विभागाने व्यक्त केला आहे. (हेही वाचा, Maharashtra Weather Forecast: मुंबई, ठाणे, रत्नागिरी, रायगड मध्ये 14 जूनला मुसळधार पावसाचा अंदाज; पहा उद्याचा हवामान अंदाज)

उत्तर भारतात उष्णतेचा कहर कायम

  • देशाच्या उत्तर भागात उष्णतेच्या तीव्र लाटा जाणवत आहेत. आयएमडीच्या माहितीनुसार, जम्मू-काश्मीर, हरियाणा आणि पश्चिम राजस्थानमध्ये अनेक ठिकाणी अतितीव्र उष्णतेची लाट आहे.

  • पंजाबमध्ये अनेक ठिकाणी उष्णतेची लाट जाणवते आहे.

  • पूर्व राजस्थान, दिल्ली, हिमाचल प्रदेश आणि पूर्व मध्य प्रदेशात उष्णतेचा त्रास जाणवत आहे.

मान्सूनचा पूर्वीचा आगमन आणि विक्रमी मे महिना

2025 मध्ये मान्सूनचे आगमन 24 मे रोजी केरळमध्ये झाला, जो सामान्य वेळेपेक्षा एक आठवडा आधी आहे. हे 2009 नंतरचा सर्वात लवकर आगमन होता. या वेळी, भारताने मे 2025 मध्ये 126.7 मिमी सरासरी पर्जन्यमानासह 1901 पासूनचा सर्वात ओला मे महिना नोंदवला. आगमनानंतर मान्सून 29 मे रोजी थांबला होता, पण आता पुन्हा 13 जूनपासून सक्रिय झाल्याचे हवामान विभागाने स्पष्ट केले आहे.

2025 मान्सून हंगामाचा पर्जन्यमान अंदाज

आयएमडीने 2025 च्या मान्सून हंगामासाठी सरासरीच्या 106 टक्के पावसाचा अंदाज वर्तवला आहे. हा अंदाज एप्रिलमध्ये दिलेल्या 105 टक्क्याच्या पूर्वानुमानापेक्षा जास्त आहे.

क्षेत्रनिहाय पावसाचा अंदाज खालीलप्रमाणे:

  1. मध्य भारत आणि दक्षिण भारतात सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस (106% पेक्षा जास्त).

  2. उत्तर भारतात सरासरीइतका पाऊस (92% ते 108% दरम्यान).

  3. ईशान्य भारतात सरासरीपेक्षा कमी पावसाची शक्यता (94% पेक्षा कमी).

  4. याशिवाय, जून महिन्यातील देशाच्या सरासरी पर्जन्यमानातही वाढ होणार असून ते 108% पेक्षा अधिक राहण्याचा अंदाज आहे.

मान्सूनचे ट्रेंड आणि अचूक अंदाज

मागील 5 वर्षांपैकी 2 वेळा (2022 व 2024) मान्सून लवकर पोहोचला होता – 29 मे 2022 व 30 मे 2024, अशी नोंद आहे. 2005 पासून आयएमडीने केरळमध्ये मान्सूनच्या आगमनाचा अंदाज द्यायला सुरुवात केली असून, 2015 वगळता सर्व अंदाज अचूक ठरले आहेत.

शेती व अर्थव्यवस्थेवर मान्सूनचा परिणाम

सरासरीपेक्षा जास्त पावसामुळे खरीप हंगामात पिकांची पेरणी वाढण्याची शक्यता आहे. भारतातील लाखो शेतकऱ्यांसाठी मान्सून हा जीविकेचा कणा मानला जातो. विशेषतः खरीप पिके मुख्यतः मान्सून पावसावर आधारित असल्याने या अंदाजामुळे शेती आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना मिळण्याची शक्यता आहे. मान्सूनचा प्रगतीशील प्रवास उद्योग, शेती आणि बाजारपेठेच्या अंदाजासाठी अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो आणि 2025 चा हंगाम आता अधिक आश्वासक ठरत आहे.