First FIR Under New Criminal Code: नवी फौजदारी कायदा लागू, पहिला FIR दाखल; जाणून घ्या सविस्तर

नवीन भारतीय न्याय संहिता (Bharatiya Nyay Sanhita) आजपासून (1 जुलै) लागू झाली. संहिता लागू होताच त्यानुसार पहिला गुन्हा (First FIR Under New Criminal Code) नवी दिल्ली येथे दाखल झाला. नवी दिल्ली रेल्वे स्थानकाजवळील रस्त्यावर अडथळा आणल्याबद्दल रस्त्यावरील एका विक्रेत्याविरुद्ध पहिला आणि ऐतिहासिक एफआयआर दाखल करण्यात आला. हा एफआयआर नवीन फौजदारी संहितेच्या (New Criminal Laws) कलम 285 नुसार एफआयआर नोंदवण्यात आला होता. ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की, "जो कोणी, कोणतेही कृत्य करून, किंवा त्याच्या ताब्यातील किंवा त्याच्या अखत्यारीत असलेल्या कोणत्याही मालमत्तेसह ऑर्डर घेण्यास वगळून, कोणत्याही व्यक्तीला धोका, अडथळा किंवा इजा पोहोचवतो. अशा व्यक्तीस कोणत्याही सार्वजनिक मार्गाने किंवा सार्वजनिक मार्गावर अडथळा निर्माण केल्यास, पाच हजार रुपयांपर्यंत दंडाची शिक्षा होईल."

पहिला गुन्हा विक्रेत्यावर दाखल

रात्रीच्या गस्तीवर असलेल्या दिल्ली पोलीस दलातील अधिकाऱ्याने एका विक्रेत्यास पाहिले. जो रस्त्यावर पाण्याच्या बाटल्या आणि गुटखा विकताना आढळला. त्यानंतर त्याच्यावर कारवाई करत नव्या फौजदारी कायद्यान्वये गुन्हा दाखल झाला. त्याचा तात्पुरता स्टॉल हलवण्याची वारंवार विनंती करूनही, विक्रेत्याने त्याचे पालन केले नाही. ज्यामुळे अधिकाऱ्याला एफआयआर नोंदवण्यास सांगितले. (हेही वाचा, New Criminal Laws Take Effect Today: नवीन फौजदारी कायदे देशभरात आजपासून लागू; कायदेतज्ज्ञांकडून संमिश्र प्रतिक्रिया, आव्हानांचे संकेत)

e-praman Application चा FIR मध्ये वापर

पहिल्या आणि ऐतिहासिक एफआयआरबद्दल एनडीटीव्ही या वृत्तसंस्थेने वृत्त दिले आहे. या वृत्तात म्हटले आहे की, रस्त्याच्या विक्रेत्याने काल रात्री उशिरा नवी दिल्ली रेल्वे स्थानकाजवळ फूट ओव्हरब्रिजखाली आपला स्टॉल लावला होता. "तो माणूस रस्त्यावर पाणी, बिडी आणि सिगारेट विकत होता. त्यामुळे लोकांची गैरसोय होत होती. उपनिरीक्षकाने त्या माणसाला अनेक वेळा स्टॉल हटवण्यास सांगितले, परंतु त्याने त्याचे पालन केले नाही. तपासात, उपनिरीक्षकाने व्हिडिओ रेकॉर्ड करण्यासाठी ई-प्रमाण अनुप्रयोगाचा वापर केला," एफआयआरमध्ये नमूद केले आहे. पहिला एफआयआर दाखल झालेला आरोपी हा बिहार राज्यातील पटणा येथील आहे आणि त्याचे नाव पंकज कुमार असे आहे. (हेही वाचा, New Criminal Laws Across Nation From July: देशभरात 1 जुलैपासून लागू होणार नवीन फौजदारी कायदे, पोलीस ठाण्यांमध्ये विशेष कार्यक्रमाचे आयोजन)

दरम्यान, आज तीन नवीन फौजदारी संहिता: भारतीय न्याय संहिता, भारतीय नागरीक सुरक्षा संहिता, आणि भारतीय साक्ष अधिनियम लागू झाले. हे सर्व कायदे वसाहती काळातील भारतीय दंड संहिता, भारतीय पुरावा कायदा, आणि फौजदारी प्रक्रिया संहिता यांची जागा घेतात. या बदलांचे उद्दिष्ट जलद न्याय सुनिश्चित करणे आणि नवीन प्रकारच्या गुन्ह्यांचे निराकरण करणे आहे. नवीन नियमांनुसार, चाचणी पूर्ण झाल्यापासून 45 दिवसांच्या आत निकाल देणे आवश्यक आहे आणि पहिल्या सुनावणीच्या 60 दिवसांच्या आत आरोप निश्चित केले जाणे आवश्यक आहे.