G20 Summit: नवी दिल्लीमध्ये 9 आणि 10 सप्टेंबर रोजी बहुप्रतीक्षित जी20 शिखर परिषदेचे आयोजन; जाणून घ्या महत्व, सहभागी देश आणि अजेंडा
यामध्ये एकूण 19 देश सामील असून 20 वा युरोपियन युनियन (EU) आहे.
नवी दिल्लीत 9 आणि 10 सप्टेंबर 2023 रोजी बहुप्रतीक्षित जी20 शिखर परिषद (G20 Summit) होणार आहे. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बिडेन यांच्यासह जगभरातील अनेक मात्तबर नेते या परिषदेमध्ये सहभागी होणार आहेत. अशा प्रतिष्ठित प्रतिनिधींच्या तयारीसाठी आणि व्यवस्थेसाठी देशाची राजधानी सज्ज होत आहे. या वर्षी जी20 शिखर परिषदेचे अध्यक्षपद भारताकडे आहे, त्यामुळे देशाला जागतिक अजेंडा तयार करण्याची आणि त्याच्या प्राधान्यक्रमांना चालना देण्याची संधी आहे.
जी20 म्हणजे 20 सदस्य देशांचा समूह आहे, ज्यामध्ये जगातील 20 सर्वात मोठ्या अर्थव्यवस्थांचा समावेश आहे. यामध्ये एकूण 19 देश सामील असून 20 वा युरोपियन युनियन (EU) आहे. आंतरराष्ट्रीय आर्थिक स्थिरता, हवामान बदल कमी करणे आणि शाश्वत विकास यासारख्या जागतिक अर्थव्यवस्थेशी संबंधित समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी हे देश एकत्र येतात.
अर्जेंटिना, ऑस्ट्रेलिया, ब्राझील, कॅनडा, चीन, फ्रान्स, जर्मनी, भारत, इंडोनेशिया, इटली, दक्षिण कोरिया, जपान, मेक्सिको, रशिया, सौदी अरेबिया, दक्षिण आफ्रिका, तुर्की, युनायटेड किंगडम, युनायटेड स्टेट्स आणि युरोपियन युनियन असे हे 20 देश आहेत. या अर्थव्यवस्था जागतिक जीडीपीच्या 85% आणि जागतिक व्यापाराच्या 75% चे प्रतिनिधित्व करतात. राष्ट्रांच्या आर्थिक गतिशीलतेची रचना करण्यात तसेच एकमेकांशी लाभदायक संबंध प्रस्थापित करण्यात ते महत्त्वाची भूमिका बजावतील. भारताने जी20 समूहाचा भाग नसलेल्या इतर नऊ राष्ट्रांच्या नेत्यांनाही आमंत्रित केले आहे. (हेही वाचा: केरळवासीयांनी ओणम सणाच्या वेळी चंद्रयान 3 मिशनच्या खर्चापेक्षा जास्त किंमतीची दारु केली सेवन)
शिखर परिषदेसाठी आमंत्रित केलेल्या जी20 सदस्य देशांची संपूर्ण यादी-
अँथनी अल्बानीज, ऑस्ट्रेलियाचे पंतप्रधान
सिरिल रामाफोसा, दक्षिण आफ्रिकेचे अध्यक्ष
इमॅन्युएल मॅक्रॉन, फ्रान्सचे अध्यक्ष
फुमियो किशिदा, जपानचे पंतप्रधान
जॉर्जिया मेलोनी, इटलीचे पंतप्रधान
जो बिडेन, अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष
जोको विडोडो, इंडोनेशियाचे राष्ट्राध्यक्ष
जस्टिन ट्रुडो, कॅनडाचे पंतप्रधान
लुईझ इनासियो लुला दा सिल्वा, ब्राझीलचे अध्यक्ष
मोहम्मद बिन सलमान, क्राऊन प्रिन्स आणि सौदी अरेबियाचे पंतप्रधान
ओलाफ स्कोल्झ, जर्मनीचे चांसलर
रेसेप तय्यिप एर्दोगन, तुर्कीचे अध्यक्ष
ऋषी सुनक, युनायटेड किंगडमचे पंतप्रधान
शी जिनपिंग, चीनचे राष्ट्राध्यक्ष
यून सुक येओल, दक्षिण कोरियाचे राष्ट्राध्यक्ष
अहवालानुसार, यंदा जी20 परिषदेमध्ये भारताचा खालील मुद्द्यांना प्राधान्य देण्याचा मानस आहे-
हरित विकास, हवामान वित्त आणि जीवन
प्रवेगक, सर्वसमावेशक आणि लवचिक वाढ
शाश्वत विकासाच्या प्रगतीचा वेग वाढवणे
तांत्रिक परिवर्तन आणि डिजिटल सार्वजनिक पायाभूत सुविधा
21 व्या शतकासाठी बहुपक्षीय संस्था
महिलांच्या नेतृत्वाखालील विकास
अन्न संकट, ऊर्जेची टंचाई,
हवामान बदल
सुरू असलेला साथीचा रोग आणि युक्रेन संघर्षाचे परिणाम
यंदाच्या आंतरराष्ट्रीय शिखर परिषदेची थीम ‘वसुधैव कुटुंबकम’ ही आहे. ही शिखर परिषद नवी दिल्ली येथे आयटीपीओ कन्व्हेन्शन सेंटर, प्रगती मैदान येथील 'भारत मंडपम' मध्ये होणार आहे.