Chenab Rail Bridge Inauguration

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (PM Narendra Modi) यांनी आज, 6 जून रोजी जम्मू आणि काश्मीरमधील (Jammu and Kashmir) रियासी जिल्ह्यात चिनाब नदीवरील (Chenab Bridge) जगातील सर्वात उंच रेल्वे कमान पूल, चिनाब रेल्वे पूल, आणि भारतातील पहिला केबल-आधारित रेल्वे पूल, अंजी खाड पूल यांचे उद्घाटन केले. या ऐतिहासिक प्रसंगी, त्यांनी श्री माता वैष्णोदेवी कटरा ते श्रीनगर दरम्यान दोन वंदे भारत एक्सप्रेस गाड्यांचा शुभारंभ केला. हे पूल आणि रेल्वे सेवा उद्घमपूर-श्रीनगर-बारामुल्ला रेल्वे लिंक (USBRL) प्रकल्पाचा एक महत्त्वाचा भाग आहेत, ज्यामुळे काश्मीर खोरे देशाच्या उर्वरित भागाशी सर्व हवामानात रेल्वेने जोडले गेले आहे.

साधारण 43,780 कोटी रुपये खर्चाच्या या प्रकल्पामुळे कटरा ते श्रीनगरमधील प्रवासाचा वेळ सुमारे 3 तासांवर आला आहे, ज्यामुळे पर्यटन आणि आर्थिक विकासाला चालना मिळेल. हा पूल आणि रेल्वे सेवा जम्मू आणि काश्मीरसाठी एक नवीन युगाची सुरुवात मानली जात आहे.

चिनाब रेल्वे पूल हा रियासी जिल्ह्यातील बक्कल आणि कौरव गावांना जोडणारा 1,315 मीटर लांबीचा स्टील कमान पूल आहे, जो नदीपात्रापासून 359 मीटर उंचीवर आहे. हा पूल आयफेल टॉवरपेक्षा 35 मीटर उंच आहे आणि जगातील सर्वात उंच रेल्वे कमान पूल म्हणून ओळखला जातो. हा पूल भूकंपप्रवण झोन-V मध्ये आहे, जिथे भूकंपाची तीव्रता 8 रिश्टर स्केलपर्यंत असू शकते, आणि तो 266 किमी/तास वेगाच्या वाऱ्यांना तोंड देण्यासाठी डिझाइन केला आहे. या पूलाच्या बांधकामासाठी 28,660 मेट्रिक टन स्टीलचा वापर झाला असून, त्यात गंजरोधक आणि -20 ते 45 डिग्री सेल्सियस तापमानातील बदल सहन करणारे विशेष स्टील वापरले आहे.

Chenab Rail Bridge Inauguration:

या पूलाचे बांधकाम हिमालयाच्या खडबडीत भूप्रदेशात आणि प्रतिकूल हवामानात झाले, ज्यामुळे तो एक अभियांत्रिकी चमत्कार मानला जातो. कोणकण रेल्वे कॉर्पोरेशनच्या देखरेखीखाली, अ‍ॅफकॉन्स इन्फ्रास्ट्रक्चर, दक्षिण कोरियातील अल्ट्रा कन्स्ट्रक्शन अँड इंजिनीअरिंग कंपनी, आणि व्हीएसएल इंडिया यांच्या संयुक्त उपक्रमाने हा पूल बांधला. फिनलँडमधील डब्ल्यूएसपी ग्रुप आणि जर्मनीतील लियोनहार्ड अँड्रा अँड पार्टनर्स यांनी पूलाचे व्हायाडक्ट आणि पायांचे डिझाइन केले, तर आयआयटी दिल्लीने ढिगाऱ्यांच्या स्थिरतेचे विश्लेषण केले. भारतीय विज्ञान संस्था, बेंगलोरने पायांच्या संरक्षणासाठी डिझाइन तयार केले. या पूलाच्या बांधकामादरम्यान, चिनाब नदीचा प्रवाह अडवू नये यासाठी विशेष काळजी घेण्यात आली. (हेही वाचा: Amarnath Yatra 2025: यंदा पहिल्यांदाच केवळ 38 दिवसांसाठी चालणार अमरनाथ यात्रा; असणार 'कडक सुरक्षा', जम्मू काश्मीरमध्ये 42,000 निमलष्करी दल तैनात)

चिनाब पूल हा 272 किमी लांबीच्या उद्घमपूर-श्रीनगर-बारामुल्ला रेल्वे लिंक (USBRL) प्रकल्पाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, ज्यामध्ये 119 किमी लांबीचे 36 बोगदे आणि 943 पूल समाविष्ट आहेत. पंतप्रधानांनी उद्घाटन केलेल्या दोन वंदे भारत एक्सप्रेस गाड्या कटरा ते श्रीनगर दरम्यान धावतील, ज्या विशेषतः काश्मीरच्या थंड हवामानासाठी डिझाइन केल्या आहेत. या गाड्यांमध्ये सिलिकॉन हीटिंग पॅड्स आणि ओव्हरहीट प्रोटेक्शन सेन्सर्स आहेत, ज्यामुळे उप-शून्य तापमानातही त्यांचे कार्य सुरळीत राहील. या गाड्या कटरा ते श्रीनगरमधील प्रवास 5-6 तासांवरून 3 तासांपर्यंत कमी करतील, ज्यामुळे पर्यटक, स्थानिक रहिवासी आणि भाविकांना जलद आणि आरामदायी प्रवासाचा पर्याय मिळेल. नियमित रेल्वे सेवा 7 जून 2025 पासून सुरू होईल.