Voter ID Card | (File Photo)

भारतातील निवडणूक प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि पारदर्शी करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल टाकत, निवडणूक आयोगाने (ECI) घोषणा केली की, आता मतदार ओळखपत्र (Voter ID Cards) 15 दिवसांतच मतदारांच्या हातात पोहोचेल. यापूर्वी, मतदार यादीत बदल केल्यानंतर ओळखपत्र मिळण्यास एक महिन्यापेक्षा जास्त कालावधी लागत असे. या नव्या योजनेचा उद्देश मतदारांना जलद आणि कार्यक्षम सेवा प्रदान करणे आहे. मुख्य निवडणूक आयुक्त ज्ञानेश कुमार आणि निवडणूक आयुक्त डॉ. सुखबीर सिंग संधू तसेच डॉ. विवेक जोशी यांच्या नेतृत्वाखाली ही सुधारणा लागू करण्यात आली आहे.

या नव्या योजनेत अनेक वैशिष्ट्ये समाविष्ट आहेत, ज्यामुळे मतदारांना त्यांच्या ओळखपत्राच्या प्रक्रियेचा मागोवा घेता येईल. मतदार ओळखपत्र तयार होण्यापासून ते भारतीय टपाल सेवेद्वारे घरी पोहोचण्यापर्यंतच्या प्रत्येक टप्प्याची माहिती आता थेट मतदारांना मिळेल. यासाठी निवडणूक आयोगाने ECINet या नव्या आयटी मॉड्यूलची निर्मिती केली आहे, जी भारतीय टपाल विभागाच्या एपीआयशी (API) जोडली गेली आहे. यामुळे प्रक्रिया जलद आणि सुरक्षित झाली आहे. तसेच, प्रत्येक टप्प्यावर मतदारांना एसएमएसद्वारे माहिती पाठवली जाईल, ज्यामुळे पारदर्शकता वाढेल.

जाणून घ्या कसा कराल अर्ज-

मतदार ओळखपत्रासाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया आता पूर्णपणे डिजिटल झाली आहे. नवीन मतदार नोंदणीसाठी किंवा विद्यमान ओळखपत्रात बदल करण्यासाठी खालील पायऱ्या फॉलो करा:

  • राष्ट्रीय मतदार सेवा पोर्टल (https://voters.eci.gov.in) वर जा.

  • तुमचा मोबाइल नंबर, ईमेल आयडी आणि कॅप्चा कोड टाकून खाते तयार करा किंवा लॉगिन करा. यासाठी ओटीपी आवश्यक असेल.

  • नवीन मतदार नोंदणीसाठी फॉर्म 6 आणि विद्यमान ओळखपत्रात बदल (जसे की पत्ता, नाव) साठी फॉर्म 8 निवडा. अनिवासी भारतीयांसाठी (NRIs) फॉर्म 6A उपलब्ध आहे.

  • आधार कार्ड, पत्त्याचा पुरावा (जसे की वीज बिल किंवा पासपोर्ट) आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.

  • सर्व माहिती तपासून, डिक्लेरेशन स्वीकारा आणि अर्ज सबमिट करा. यानंतर तुम्हाला एक संदर्भ क्रमांक (Reference Number) मिळेल. (हेही वाचा: Tatkal Ticket Booking Aadhaar Rule: तत्काळ तिकिटांसाठी आधार प्रमाणीकरण अनिवार्य; 1 जुलै 2025 पासून नियम लागू)

वितरणाचा मागोवा कसा घ्याल?

  • तुमच्या मतदार ओळखपत्राच्या प्रक्रियेचा मागोवा घेण्यासाठी खालील सोप्या पायऱ्या आहेत:

  • तुमच्या मोबाइल नंबर आणि पासवर्डने https://voters.eci.gov.in वर लॉगिन करा.

  • ‘Track Application Status’ टॅबवर क्लिक करा.

  • अर्ज सबमिट केल्यानंतर मिळालेला संदर्भ क्रमांक आणि तुमचे राज्य निवडा.

  • ‘Submit’ बटणावर क्लिक केल्यानंतर तुमच्या अर्जाची सद्यस्थिती स्क्रीनवर दिसेल.

    डिजिटल मतदार ओळखपत्र (e-EPIC)-

जर तुम्हाला तुमचे मतदार ओळखपत्र तात्काळ हवे असेल, तर तुम्ही e-EPIC डाउनलोड करू शकता. यासाठी एनव्हीएसपी पोर्टलवर लॉगिन करून ‘E-EPIC Download’ टॅब निवडा. तुमचा EPIC क्रमांक किंवा संदर्भ क्रमांक टाकून आणि राज्य निवडून तुम्ही डिजिटल ओळखपत्र डाउनलोड करू शकता. हे पीडीएफ स्वरूपात उपलब्ध आहे आणि तुम्ही ते तुमच्या मोबाइलवर किंवा डिजिलॉकरवर साठवू शकता. हे डिजिटल ओळखपत्र मतदानासाठी आणि इतर ओळखीच्या उद्देशाने वैध आहे.