Exam | File Image

महाराष्ट्र सरकारने व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी दुसरी सामाईक प्रवेश परीक्षा (CET) घेण्याचा निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे बॅचलर ऑफ बिझनेस ॲडमिनिस्ट्रेशन (BBA), बॅचलर ऑफ कॉम्प्युटर ॲप्लिकेशन्स (BCA), बॅचलर ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज (BMS) आणि बॅचलर ऑफ बिझनेस मॅनेजमेंट (BBM) या अभ्यासक्रमांच्या प्रवेश प्रक्रियेत विलंब होण्याची शक्यता आहे. या निर्णयामुळे राज्यातील 400 हून अधिक महाविद्यालयांमधील 1 लाखांपेक्षा जास्त जागांसाठी प्रवेश प्रक्रिया लांबणीवर पडली आहे, आणि यामुळे शैक्षणिक वर्ष ऑगस्टच्या मध्यापर्यंत सुरू होण्याची शक्यता आहे.

पहिल्या सीईटीला कमी प्रतिसाद मिळाला. त्यावेळी केवळ 61,666 विद्यार्थ्यांनी परीक्षा दिली, ज्यामुळे दुसरी सीईटी घेण्याचा निर्णय घेण्यात आला. मात्र या विलंबामुळे महाविद्यालयांना अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यासाठी कमी वेळ मिळेल, अशी चिंता व्यक्त केली जात आहे. महाराष्ट्र सरकारने 2024-25 शैक्षणिक वर्षापासून बीबीए, बीसीए, बीएमएस आणि बीबीएम या अभ्यासक्रमांना ऑल इंडिया कौन्सिल फॉर टेक्निकल एज्युकेशन (एआयसीटीई) अंतर्गत व्यावसायिक अभ्यासक्रमांचा दर्जा दिला आहे. यापूर्वी या अभ्यासक्रमांचे प्रवेश बारावीच्या गुणांवर आधारित होते, परंतु आता सीईटी अनिवार्य करण्यात आली आहे.

एप्रिल 29 आणि 30, 2025 रोजी झालेल्या पहिल्या सीईटीला अपेक्षित प्रतिसाद मिळाला नाही, ज्यामुळे 73,000 हून अधिक जागा रिक्त राहिल्या. पहिल्या सीईटीला विद्यार्थ्यांकडून मिळालेल्या कमी प्रतिसादानंतर, विविध महाविद्यालयांच्या व्यवस्थापनाने रिक्त जागा भरण्यासाठी सीईटीची आणखी एक फेरी आयोजित करण्यासाठी, राज्य सरकारकडे संपर्क साधला. उच्च आणि तंत्रशिक्षण मंत्री चंद्रकांत पाटील यांनी शुक्रवारी पहिली सीईटी चुकवलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी दुसरी सीईटी जाहीर केली. दुसऱ्या सीईटीची तारीख लवकरच जाहीर होण्याची शक्यता आहे. या दुसऱ्या सीईटीमुळे महाविद्यालयांना शैक्षणिक वर्षाच्या नियोजनात अडचणी येत आहेत.

पुण्यातील प्रोग्रेसिव्ह एज्युकेशन सोसायटीचे सचिव प्रा. शमकांत देशमुख यांनी सांगितले की, पहिल्या सीईटीला कमी प्रतिसाद मिळाल्याने आम्हाला चिंता आहे की दुसऱ्या सीईटीमुळे प्रवेश प्रक्रिया ऑगस्टपर्यंत लांबेल. यामुळे पहिल्या सत्राचा अभ्यासक्रम मे किंवा जून 2026 पर्यंत पूर्ण करावा लागेल, ज्यामुळे विद्यार्थी आणि प्राध्यापकांवर ताण येईल. दुसऱ्या सीईटीच्या घोषणेमुळे विद्यार्थ्यांमध्ये संभ्रम आणि चिंता वाढली आहे. पुण्यातील विद्यार्थिनी मंजिरी देशपांडे म्हणाली, ‘मी पहिल्या सीईटीला चांगले गुण मिळवले, पण आता दुसरी सीईटी होणार आहे, यामुळे प्रवेश कधी होईल याची खात्री नाही.’ (हेही वाचा: MH-CET: गैरप्रकार रोखण्यासाठी महाराष्ट्रातील अभ्यासक्रमांसाठी सीईटी राज्याबाहेर होणार नाही; मंत्री चंद्रकांत पाटील यांची माहिती)

याशिवाय, काही विद्यार्थ्यांनी खासगी विद्यापीठांमध्ये प्रवेश घेतला आहे, कारण त्यांना सीईटीच्या प्रवेश प्रक्रियेची प्रतीक्षा करणे शक्य नाही. यामुळे पारंपरिक अभ्यासक्रमांच्या जागाही रिक्त राहण्याची भीती आहे, कारण अनेक विद्यार्थी व्यावसायिक अभ्यासक्रमांना प्राधान्य देतात. सजाग नागरिक मंचाने याबाबत टीका करत सीईटी प्रशासनाच्या कार्यपद्धतीवर प्रश्न उपस्थित केले आहेत. मंचाचे अध्यक्ष विवेक वेलणकर यांनी सांगितले की, महाराष्ट्र बोर्डाच्या 14 लाख विद्यार्थ्यांचे बारावीचे निकाल 55 दिवसांत जाहीर झाले, तर 7 लाख विद्यार्थ्यांच्या सीईटी निकालांना 40 दिवसांपेक्षा जास्त वेळ का लागतो? त्यांनी कर्नाटकच्या सीईटी प्रक्रियेचे उदाहरण दिले, जिथे मे 10 ते 25, 2025 दरम्यान झालेल्या परीक्षांचे निकाल 13 दिवसांत जाहीर झाले. याशिवाय, यंदाच्या सीईटी प्रश्नपत्रिकांमध्ये 40 हून अधिक चुका आढळल्या, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांचा विश्वास कमी झाला आहे.

दुसऱ्या सीईटीमुळे शैक्षणिक वर्ष ऑगस्टच्या मध्यापर्यंत लांबण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे पहिल्या सत्राचा अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यासाठी महाविद्यालयांना अतिरिक्त तास घ्यावे लागतील. सीईटी सेलने दुसऱ्या सीईटीची तारीख लवकर जाहीर करावी आणि प्रवेश प्रक्रिया जलद पूर्ण करावी, अशी मागणी महाविद्यालयांनी केली आहे. याशिवाय, विद्यार्थ्यांना आणि पालकांना माहिती देण्यासाठी शैक्षणिक मेळावे आयोजित करण्याची सूचना आहे. काही तज्ज्ञांनी सुचवले आहे की, सीईटी दोनदा घेण्याऐवजी प्रवेश प्रक्रिया अधिक पारदर्शक आणि जलद केली पाहिजे.