India-designated terrorist Gurpatwant Singh Pannun (Photo Credits: File Photo)

न्यूयॉर्क शहरात खलिस्तानी नेते (Khalistani Leader) गुरपतवंत सिंह पन्नू (Gurpatwant Singh Pannun) यांच्या हत्येच्या अयशस्वी प्रयत्नात समन्वय साधल्याबद्दल अमेरिकेच्या न्याय विभागाने (US Justice Department) माजी भारतीय गुप्तचर अधिकारी विकास यादव (Vikash Yadav) यांच्यावर आरोप ठेवले आहेत. वृत्तसंस्था एएनआयने दिलेल्या वृत्तानुसार, आरोपांमध्ये भाड्याने हत्या आणि मनी लॉन्ड्रिंगचा समावेश आहे. अमेरिका-कॅनडाचे दुहेरी नागरिक असलेले गुरपतवंत सिंह पन्नून हे भारतातील घोषित दहशतवादी आहेत आणि स्वतंत्र शीख राज्य असलेल्या खलिस्तानच्या निर्मितीसाठी आवाज उठवणारे कथीत व्यक्ती आहेत.

विकास यादव हे एकेकाळी भारताच्या रिसर्च अँड अॅनालिसिस विंगशी (RAW) संबंधित राहिले आहेत. त्यांच्यावर गुरपतवंत सिंह पन्नू यांना लक्ष्य करण्यासाठी भारत आणि परदेशातील सहकार्यांसोबत काम केल्याचा आरोप आहे. 2023 मध्ये आखण्यात आलेला हा कथीत कट एफबीआयने हा कट उघड केल्याचा दावा करण्यात येत आहे.

हत्येचा कट अयशस्वी

विकास यादव यांच्यावर दाखल आरोपपत्रानुसार, त्यांनी पन्नून याच्या हत्येसाठी निखिल गुप्ता या भारतीय नागरिकाची भरती केली. गुप्ताला प्रागमध्ये अटक करण्यात आली आणि नंतर त्याचे अमेरिकेत प्रत्यार्पण करण्यात आले, जिथे त्याने आरोपांमध्ये दोषी नसल्याची कबुली दिली. एफबीआयच्या तपासात उघड झाले की यादव आणि गुप्ता यांनी पन्नूनला संपवण्यासाठी एका कंत्राटी मारेकऱ्याला कामावर ठेवण्यासाठी 100,000 डॉलर्सची ऑफर दिली होती. मात्र, 'हिटमन' हा एफबीआयचा गुप्त माहिती देणारा असल्याचे निष्पन्न झाले. दरम्यान, यादव आणि गुप्ता यांनी भारतीय पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अमेरिका दौऱ्याच्या काही दिवस आधी जून 2023 मध्ये न्यूयॉर्कमध्ये माहिती देणाऱ्याला 15,000 डॉलर्स आगाऊ देण्याची व्यवस्था केली होती, असे आरोपपत्रात नमूद केले आहे. संभाव्य राजनैतिक परिणाम टाळण्यासाठी यादवने गुप्ताला भेटीपर्यंत हत्या लांबणीवर टाकण्याचे निर्देश दिले.

एफबीआयची तीव्र प्रतिक्रिया

एफबीआयने हे प्रकरण गंभीरपणे घेतले आहे. संस्थेचे संचालक क्रिस्टोफर रे यांनी जोर देऊन सांगितले की, अमेरिकेतील व्यक्तींना त्यांच्या घटनात्मक अधिकारांचा वापर करण्यासाठी लक्ष्य करणारी हिंसाचाराची कोणतीही कृती सहन केली जाणार नाही. एफ. बी. आय. च्या चालू तपासाचा उद्देश यात सामील असलेल्या सर्व पक्षांना जबाबदार धरणे हा आहे.

भारत सरकारने कथीत आरोप फेटाळले

भारताच्या परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाने (MEA) यांनी सर्व आरोप फेटाळले आहेत. तसेच, आरोपांना दिलेल्या प्रत्युत्तरात म्हटले आहे की, यादव आता भारत सरकारमध्ये कार्यरत नाहीत. परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते रणधीर जयस्वाल म्हणाले, "अमेरिकेच्या न्याय विभागाच्या आरोपपत्रात नमूद केलेली व्यक्ती आता भारत सरकारशी संबंधित नाही". अमेरिकेच्या परराष्ट्र विभागानेही अमेरिका आणि भारतीय अधिकाऱ्यांमध्ये सुरू असलेल्या सहकार्याची कबुली दिली. विभागाचे प्रवक्ते मॅथ्यू मिलर यांनी सांगितले की दोन्ही देश तपासात सहकार्य करत आहेत आणि त्यांनी केलेल्या प्रगतीबद्दल समाधान व्यक्त केले.

राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोवाल आणि रॉचे माजी प्रमुख सामंत गोयल यांच्यासह भारतीय अधिकाऱ्यांवर त्याच्या हत्येचा कट रचल्याचा आरोप करत पन्नूनने सप्टेंबर 2024 मध्ये अमेरिकेच्या न्यायालयात दिवाणी खटला दाखल केल्यानंतर हा आरोप ठेवण्यात आला आहे. भारत सरकारने हा खटला "पूर्णपणे अनावश्यक" असल्याचे म्हटले आणि ते निर्धारित वेळेत प्रतिसाद देतील असे सांगितले. दरम्यान, तपास सुरू असताना, यू. एस. अधिकारी अमेरिकेत आरोपांचा सामना करण्यासाठी भारतातून यादवच्या प्रत्यार्पणाचा पाठपुरावा करण्याची शक्यता आहे.