Summer Lifestyle according to Ayurveda: उन्हाळ्यात तुमची लाइफस्टाईल कशी असावी? आहार कसा असावा? जाणून घ्या आयुर्वेदाचार्य याबद्दल काय सांगतात 

हंगामातील बदल आरोग्यासाठी चांगले नाहीत. विशेषत: जेव्हा हिवाळ्यानंतर उन्हाळ्याच्या ऋतुचे आगमन होते. जेव्हा गरम वारे थंड वार्यात मिसळतात तेव्हा हळूहळू वाढणारे तापमान उष्णतेचे रूप धारण करते. यासह किरकोळ आजारांची मालिका सुरू होते. ताप, खोकला, त्वचा आणि डोळ्यांची जळजळ, मूत्र लालसरपणासह खळबळ, हात व पायांच्या तळांमध्ये बर्न होणे, उलट्या होणे, सैल गती येणे, डोकेदुखी होणे, सतत लघवीला होणे. आंबट ढेकर येणे, असे अनेक गोष्टी होतात.अशा रोगांचा अचूक उपचार इतर कोणत्याही वैद्यकीय यंत्रणेत नसून आयुर्वेदात केला जातो. येथे, सुप्रसिद्ध आयुर्वेद शिक्षक डॉ. सोमशेखर आपले आरोग्य आणि सौंदर्य टिकवून ठेवण्यासाठी उन्हाळी हंगामात आपले वेळापत्रक कसे बनवायचे हे सांगत आहेत. (अनेक औषधी गुणधर्मांनी समृद्ध आहेत खरबूज च्या बिया; जाणून घ्या त्या खाण्याचे आरोग्यदायी फायदे )

आयुर्वेद एक भारतीय वैद्यकीय विज्ञान आहे ज्याचे मूळ सुमारे 5000 वर्ष जुने आहे आणि जगातील सर्वात प्राचीन वैद्यकीय विज्ञान मानले जाते. आयुर्वेदात रोगाचा उपचार करण्यापेक्षा नेहमीच योग्य आहार आणि जीवनशैली अनुसरण करण्यावर लक्ष केंद्रित केले आहे. ऋतुचया बदलामुळे आपल्या सभोवतालच्या वातावरणातही बरेच बदल दिसतात जे आपल्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकतात. अशा परिस्थितीत ऋतूंच्या बदलाबरोबरच आपला नित्यक्रम बदलणे आवश्यक आहे.आयुर्वेद औषधात ऋतुचर्या देखील खूप महत्वाचे आहेत. येथे आपण उन्हाळ्याच्या ऋतुबद्दल चर्चा करूया,पाहूयात यासाठी आपण आपली जीवनशैली मध्ये काय बदल करायला हवेत.

उन्हाळ्याचे आगमन जरी मार्च महिन्याच्या अखेरीस सुरु होत असले , परंतु आयुर्वेदात एप्रिल ते जुलै हा कालावधी उन्हाळा मानला जातो, ज्याला मराठीत ग्रीष्म म्हणतात. डॉ सोम शेखर यांच्या म्हणण्यानुसार या हंगामात सूर्याची तीक्ष्णता वाढते. आरोग्यास हानी पोहचणारे वारे, माणसांची शक्ती कमी करतात, कफवर नियंत्रण पण वात दोशाचा प्रकोप वाढतो आणि आपली अग्नि मध्यम स्थितीत राहते.

तुमची जीवनशैली कशी असावी?

आयुर्वेदात ग्रीष्म ऋतूतील सर्वोत्तम क्षण म्हणजे ब्रह्मा मुहूर्ता. ब्रह्मा मुहूर्ता म्हणजे एखाद्याने सूर्योदय होण्यापूर्वी उठून नित्यक्रमात संलिप्त झाले पाहिजे. असे म्हणतात आहे की सूर्योदय होण्यापूर्वी उठल्यावर आपण सूर्याच्या लयसह चालता . वेळेवर शौच केल्याने शरीर आणि मन शुद्ध होते, यावेळी मन आरामशीर आणि शांत ठेवल्यास शरीराला समाधान मिळते. शुद्ध, थंड, शांत आणि मोहक वातावरणात अर्धा तास ध्यान, योग आणि व्यायाम वगैरे केल्याने दिवसभर ऊर्जा आणि एकाग्रता राखली जाते आणि मानसिक क्रियेत सकारात्मकता येते.परंतु जास्त हेवी व्यायाम करणे टाळले पाहिजे. अशा सर्व गोष्टी रोगप्रतिकार शक्ती मजबूत करतात.

आहार

उन्हाळ्यात गोड, हलका आणि लिक्विड आरोग्यासाठी फायदेशीर असतो. थंड पाण्याचे सेवन केले पाहिजे. ठंडाई आणि पंचतत्व जे पांच प्रकार के मधुर पदार्थांपासून बनवलेले असते त्याचे सेवन करायला हवे. पचण्याजोगे आहार घ्यावा. उदाहरणार्थ, तांदूळ, बार्ली जे गोड, बाल्सामिक , थंड आणि द्रव गुणधर्म आहेत. उन्हाळ्यात जास्त पाणी, ताक, उसाचा रस, द्राक्षांचा रस, लिंबाचा सरबत, पाणी जिरे, आंब्याचा रस इत्यादी पदार्थांचे सेवन करावे.परंतु सिगारेट आणि अल्कोहोल इंद्रियांवर परिणाम करतात, शरीरात अशक्तपणा आणि जळजळ होण्यास कारणीभूत असतात, अन्न, मांसाहारी आणि तेलकट मसाल्यांनी समृद्ध असलेले पदार्थ खाणे टाळले पाहिजेत.

दिनचर्या

शरीरावर चंदनची पेस्ट लावल्यास आंघोळ केल्याने शरीरात शीतलता जाणवते. थंड ठिकाणी रहावे, आणि हलके सूती कपडे घालावे . दिवसातून दोन तास झोपल्याने शरीराला आराम मिळतो. चंद्राच्या थंड प्रकाश आणि थंड हवेच्या संपर्कात आल्यामुळे रात्री काही क्षण झोप चांगली लागते .

(Social media brings you the latest breaking news, viral news from the world of social media including Twitter, Instagram and YouTube. The above post is embedded directly from the user's social media account. This body of content has not been edited or may not be edited by Latestly staff. Opinions appearing on social media posts and the facts do not reflect the opinions of Latestly, and Latestly assumes no responsibility for the same.)