Maharashtra Day 2024: जाणून घ्या १ मे रोजी महाराष्ट्र दिन का साजरा केला जातो? जाणून घ्या, इतिहास, महत्त्व आणि उत्सव
फाळणीनंतरही बॉम्बे (आताची मुंबई) या दोन राज्यांमध्ये अनेक वाद झाले आणि त्यानंतर मुंबईला महाराष्ट्राची राजधानी घोषित करण्यात आली. तेव्हापासून दरवर्षी १ मे रोजी महाराष्ट्र दिन साजरा केला जातो, जाणून घ्या अधिक माहिती
Maharashtra Day 2024: बॉम्बे पुनर्रचना कायदा 1960 मध्ये महाराष्ट्र आणि गुजरात या दोन राज्यांमध्ये विभागणी करण्यात आली होती. फाळणीनंतरही बॉम्बे (आताची मुंबई) या दोन राज्यांमध्ये अनेक वाद झाले आणि त्यानंतर मुंबईला महाराष्ट्राची राजधानी घोषित करण्यात आली. तेव्हापासून दरवर्षी १ मे रोजी महाराष्ट्र दिन साजरा केला जातो. हा विशेष दिवस महाराष्ट्रातील प्रत्येक रहिवाशासाठी खूप महत्त्वाचा आहे. महाराष्ट्राचा अनोखा सांस्कृतिक वारसा, ज्वलंत इतिहास आणि राज्याच्या अद्भूत कामगिरीचा गौरव करताना सगळ्यांना अभिमान वाटतो. चला जाणून घेऊया महाराष्ट्र दिनानिमित्त काही महत्त्वाची माहिती...
महाराष्ट्र दिनाचा इतिहास
राज्य पुनर्रचना कायदा 1956 ने प्रत्येक भारतीय राज्याचे भाषांच्या आधारावर सीमांकन केले. उल्लेखनीय आहे की, तत्कालीन मुंबईत मराठी, गुजराती, कच्छी, कोकणी अशा अनेक भाषा बोलल्या जात होत्या. त्या काळात संयुक्त महाराष्ट्र समितीने वेगळ्या राज्याच्या मागणीसाठी आंदोलन सुरू केले होते.
मुंबईचे मराठी-कोंकणी आणि दुसरे गुजराती आणि कच्छी भाषेच्या आधारे मुंबईचे दोन भाग करावेत, अशी संघटनेची मागणी होती. काही वेळातच या आंदोलनाला हिंसक वळण लागले, त्यात अनेकांना जीव गमवावा लागला आणि शेकडो आंदोलक जखमी झाले. अखेर बॉम्बे पुनर्रचना कायदा लागू झाल्याने शांतता प्रस्थापित झाली.
बॉम्बे पुनर्रचना कायदा 1960 नुसार, महाराष्ट्र आणि गुजरात राज्यांची स्थापना करण्यात आली, जी 1 मे 1960 रोजी आंतरराष्ट्रीय कामगार दिनी लागू झाली. तेव्हापासून १ मे हा महाराष्ट्र दिन पारंपारिक पद्धतीने साजरा केला जात आहे.
महाराष्ट्र दिनाचा मुख्य उद्देश राज्याच्या विकासाला आणि प्रगतीला चालना देणे हा आहे. या दिवशी संपूर्ण महाराष्ट्रात सामाजिक, सांस्कृतिक आणि आर्थिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. या निमित्ताने लोकांना आपल्या राज्याच्या विकासाची जाणीव होते आणि लोकांमध्ये राष्ट्रीय भावना दृढ होते.
हा दिवस उत्सव, समारंभ, परेड आणि इतर कार्यक्रमांद्वारे मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. हा दिवस महाराष्ट्र दिन हा राज्याची एकता, सांस्कृतिक वारसा आणि विकासाला समर्पित करण्याचा एक महत्त्वाचा प्रसंग आहे.
महाराष्ट्र दिनाचा सोहळा
*महाराष्ट्राचा उदय महाराष्ट्र दिन म्हणून साजरा केला जातो. मुंबई, नागपूरसह संपूर्ण महाराष्ट्रात हा दिवस मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो, विविध प्रकारचे कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
* महाराष्ट्र दिनी मराठी स्त्रिया मराठी शैलीतील नऊवारी साडी नेसून मोटरसायकलवरून मिरवणूक काढतात.
*यानिमित्ताने शाळा, महाविद्यालये किंवा इतर शैक्षणिक संस्थांमध्ये सांस्कृतिक कार्यक्रम, वादविवाद, विविध स्पर्धा आदींचे आयोजन केले जाते.
*या दिवशी हुतात्म्यांच्या स्मरणार्थ जिल्हा कार्यालयात मान्यवर एकत्र येतात आणि राज्याच्या सन्मानार्थ ध्वजारोहण करतात. विविध क्षेत्रातील व्यक्तींना पुरस्कार दिला जातो.
*महाराष्ट्र दिनानिमित्त अनेक लोक या दिवशी उपवास ठेवतात आणि धार्मिक प्रार्थनेत सहभागी होतात.
*महाराष्ट्र दिनी, स्थानिक लोक महाराष्ट्रातील हिल स्टेशन किंवा इतर धार्मिक स्थळांवर जातात.