Quick Commerce Booms in India: किराणा दुकानदारांसमोर आव्हान; बाजार आणि ग्राहकांकडून खरेदीचा सुकाणू बदलतो आहे
जलद वाणिज्य मंच किराणा खरेदीत क्रांती घडवून आणत असल्याने भारतातील किराणा दुकानांचा बाजारातील हिस्सा कमी होत असल्याचे एका अहवालात उघड झाले आहे.
Indian Retail Trends: भारतीय किराणा बाजारातील पारंपारिक किराणा दुकानांचे (Kirana Stores) वर्चस्व सातत्याने कमी होत आहे. त्याचे प्रमुख कारण म्हणजे भारतातील किराणा ग्राहक वेगळ्या मंचाचा वापर करुन नव्या बदलाकडे वळत आहेत. त्यासाठी त्यांनी अलिकडे जलद वाणज्य (Quick Commerce Growth) ची निवड केल्याचे आकेडवारी सांगते. डेटमच्या अहवालानुसार, किराणा स्टोअर्सचा बाजारातील वाटा 2018 मधील 95% वरून 2023 मध्ये 92.6% वर घसरला आहे, अंदाजानुसार 2028 पर्यंत आणखी 88.9% पर्यंत घसरण होईल. हा कल ऑनलाइन किराणा खरेदीकडे (Online Grocery Market) ग्राहकांच्या प्राधान्यांमधील लक्षणीय बदल अधोरेखित करतो. जो द्रुत वाणिज्य मंचांद्वारे देऊ केलेल्या सोयीनुसार आणि वेगाने चालतो.
सर्वात वेगाने वाढणारा किरकोळ व्यापार मार्ग
डेटमच्या अहवालात 2024 मध्ये द्रुत वाणिज्य विभागासाठी 74% वाढीचा अंदाज दर्शविला गेला आहे, ज्यामुळे तो 2023-2028 या कालावधीसाठी सर्वात वेगाने वाढणारा किरकोळ चॅनेल बनला आहे. 48% च्या चक्रवाढ वार्षिक वाढीच्या दरासह (सीएजीआर), हा विभाग भारतातील किराणा किरकोळ बाजारात क्रांती घडवून आणण्यासाठी सज्ज आहे. अहवालात म्हटले आहे की, "क्विक कॉमर्समुळे किराणापासून ऑनलाइन किराणाकडे वाहिन्यांचे स्थलांतर वाढण्याची अपेक्षा आहे". (हेही वाचा, किराणा दुकाने आता डिजिटल पद्धतीची होणार, मुकेश अंबानी यांच्या रिलायन्स समूहाकडून प्रयत्न सुरु )
किराणा स्टोअरवर होणारा परिणाम लक्षणीय आहे. 46% जलद वाणिज्य वापरकर्त्यांनी पारंपारिक स्टोअरमधून त्यांची खरेदी कमी केली आहे. याव्यतिरिक्त, 82% खरेदीदारांनी त्यांच्या किराणा खरेदीपैकी किमान 2 5% द्रुत वाणिज्य प्लॅटफॉर्मवर हलविले आहेत, तर 5% प्रतिसादकर्त्यांनी किराणा स्टोअरमधून खरेदी करणे पूर्णपणे बंद केले आहे.
पारंपरिक वर्चस्वाचा ऱ्हास
जलद व्यापाराच्या उदयापूर्वी, किराणा दुकाने त्यांच्या निकटतेमुळे आणि लवचिक तासांमुळे अनियोजित किराणा खरेदीसाठी पसंती होती. तथापि, अहवालानुसार किराणा स्टोअरची 1.28 अब्ज डॉलर्सची विक्री 2024 मध्ये द्रुत वाणिज्य प्लॅटफॉर्मवर स्थलांतरित होईल, जी नंतरच्या अंदाजित विक्रीच्या 21% असेल.
जलद व्यापाराच्या वाढीचे श्रेय मध्यस्थांना दूर करून आणि वितरण प्रणाली सुव्यवस्थित करून पारंपारिक किरकोळ विक्रीच्या उच्च चॅनेल खर्चाला मागे टाकण्याच्या त्याच्या क्षमतेस दिले जाते. स्पर्धात्मक किंमत आणि किफायतशीर खर्चामुळे या बदलाला आणखी गती मिळाली आहे, ज्यामुळे किराणा दुकानांचे पारंपरिक वर्चस्व कमी झाले आहे.
सोयीनुसार आणि वेगाने चालणारे ग्राहकांच्या वर्तनातील परिवर्तन, किराणा दुकानांसाठी एक महत्त्वपूर्ण आव्हान आहे. जलद वाणिज्य मंचांचा विस्तार होत असताना, पारंपरिक किरकोळ विक्रेत्यांनी संबंधित राहण्यासाठी बदलत्या बाजारपेठेच्या परिस्थितीशी जुळवून घेणे आवश्यक आहे.