RBI Shifts 100 Tonnes of Gold from UK: आरबीआयचे मोठे यश! ब्रिटनमधून परत आणले 100 टन सोने; काय आहे प्रकरण? जाणून घ्या
1991 मध्ये, चंद्रशेखर सरकारने पेमेंट बॅलन्सच्या संकटाचा सामना करण्यासाठी सोने गहाण ठेवले होते.
RBI Shifts 100 Tonnes of Gold from UK: रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने ब्रिटनमधून 100 टनांहून अधिक सोने परत आणले आहे. सरकारने ते आपल्या राखीव निधीमध्ये हस्तांतरित केले आहे. बिझनेस टुडेच्या वृत्तानुसार, येत्या महिन्यात 100 टन सोनं पुन्हा देशात आणले जाऊ शकते. 1991 मध्ये तारण ठेवलेले हे सोने प्रथमच RBI च्या स्टॉकमध्ये समाविष्ट करण्यात आले आहे. RBI च्या निम्म्याहून अधिक सोन्याचा साठा परदेशात बँक ऑफ इंग्लंड आणि बँक ऑफ इंटरनॅशनल सेटलमेंटकडे सुरक्षितपणे ठेवला आहे. यापैकी सुमारे एक तृतीयांश देशांतर्गत ठेवली जाते. ब्रिटनमधून सोने भारतात आणल्याने भारतीय रिझर्व्ह बँकेला स्टोरेज कॉस्ट (RBI गोल्ड स्टॉक कॉस्ट) वाचविण्यात मदत होईल, जी बँक ऑफ इंडियाला दिली जाते.
RBI ने जारी केलेल्या वार्षिक आकडेवारीनुसार, केंद्र सरकारकडे 31 मार्च 2024 पर्यंत परकीय चलनाच्या साठ्याचा भाग म्हणून 822.10 टन सोने होते, जे मागील वर्षी याच कालावधीत 794.63 टन होते. 1991 मध्ये, चंद्रशेखर सरकारने पेमेंट बॅलन्सच्या संकटाचा सामना करण्यासाठी सोने गहाण ठेवले होते. 4 ते 18 जुलै 1991 दरम्यान, RBI ने $400 दशलक्ष उभारण्यासाठी बँक ऑफ इंग्लंड आणि बँक ऑफ जपान यांच्याकडे 46.91 टन सोने गहाण ठेवले होते. (हेही वाचा - New Rule from 1st June 2024: पुढील महिन्यापासून बदलणार 'हे' आर्थिक नियम; तुमच्या खिशावर होणार थेट परिणाम)
केंद्रीय बँकेने 15 वर्षांपूर्वी आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) कडून 200 टन सोने खरेदी केले होते. 2009 मध्ये, यूपीए सरकारच्या कार्यकाळात, मनमोहन सिंग पंतप्रधान असताना, भारताने आपल्या मालमत्तेत विविधता आणण्यासाठी $6.7 अब्ज किमतीचे 200 टन सोने खरेदी केले होते. गेल्या काही वर्षांत रिझर्व्ह बँकेने खरेदी केलेल्या सोन्याच्या साठ्यात सातत्याने वाढ होत आहे.
RBI सोने का खरेदी करते?
मध्यवर्ती बँकेने सोने स्टॉकमध्ये ठेवण्याचा उद्देश मुख्यत: चलनवाढ आणि परकीय चलन जोखमींविरूद्ध बचाव म्हणून परकीय चलन मालमत्तेचा आधार वैविध्यपूर्ण करणे आहे. आरबीआयने डिसेंबर 2027 पासून बाजारातून नियमितपणे सोने गोळा करण्यास सुरुवात केली आहे. देशाच्या एकूण परकीय चलनाच्या साठ्यातील सोन्याचा वाटा डिसेंबर 2023 अखेर 7.75 टक्क्यांवरून एप्रिल 2024 अखेर 8.7 टक्क्यांपर्यंत वाढेल.
RBI सोने कुठे ठेवते?
देशात मुंबई आणि नागपूरच्या मिंट रोडवरील आरबीआय बिल्डिंगमध्ये असलेल्या तिजोरीत सोने ठेवले जाते. जागतिक सुवर्ण परिषदेच्या अहवालानुसार, जागतिक मध्यवर्ती बँकांकडे आतापर्यंत उत्खनन केलेल्या सोन्यापैकी सुमारे 17 टक्के सोने आहे. 2023 च्या अखेरीस हा साठा 36,699 मेट्रिक टन (MT) पेक्षा जास्त होईल.