Central Pay Commissions in India: पहिला ते आठवा वेतन आयोग, कालावधी, अंमलबजावणी आणि सुधारणा, घ्या जाणून
भारतातील वेतन आयोगांची स्थापना आतापर्यंतचे आयोग आणि त्यांची कालमर्यादा, त्यातील बदल, अंमलबजावणी यांबद्दल घ्याय जाणून.
भारतातील केंद्रीय सरकारी कर्मचाऱ्यांचे वेतन (Salary Hike), भत्ते आणि फायदे सुधारण्यात केंद्रीय वेतन आयोगांनी (Central Pay Commission) महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. गेल्या काही वर्षांत, आर्थिक परिस्थिती आणि महागाईला प्रतिसाद म्हणून प्रत्येक सीपीसीने मोठे संरचनात्मक बदल घडवून आणले आहेत. दरम्यान, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 16 जानेवारी 2025 रोजी आठवा वेतन आयोग (8th CPC) स्थापन करण्यास मान्यता दिल्यानंतर, पगार सुधारणांचा आणखी एक लाट अपेक्षित आहे, जो जानेवारी 2026 पर्यंत लागू होण्याची शक्यता आहे. मागील वेतन आयोगांचा इतिहास आणि परिणाम यावर एक नजर.
आजवर स्थापन झालेले केंद्रीय वेतन आयोग आणि त्यांची कालमर्यादा
पहिला केंद्रीय वेतन आयोग (पहिला सीपीसी) - 1956
अंमलबजावणी: 1 जानेवारी 1957
अध्यक्ष: रघुबीर सिंह
मुख्य सुधारणा: केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी सरलीकृत वेतन रचना सादर केली.
दुसरा केंद्रीय वेतन आयोग (दुसरा सीपीसी) - 1070
अंमलबजावणी: 1 जानेवारी 1973
अध्यक्ष: आर. एस. घोष
मुख्य सुधारणा: वेतनातील असमानता आणि सुधारित वेतन संरचना संबोधित केल्या.
तिसरा केंद्रीय वेतन आयोग (तिसरा सीपीसी) – 1979
अंमलबजावणी: 1 जानेवारी 1986
अध्यक्ष: जे. एम. एम. सिन्हा
महत्त्वाची सुधारणा: अधिक पद्धतशीर वेतनश्रेणी आणि भत्ते चौकट सादर केली.
चौथा केंद्रीय वेतन आयोग (चौथा सीपीसी) – 1986
अंमलबजावणी: 1 जानेवारी 1986
अध्यक्ष: आर. एस. घोष
महत्त्वाची सुधारणा: वेतनश्रेणी आणि भत्त्यांची पुनर्रचना करण्याची शिफारस केली.
5वा केंद्रीय वेतन आयोग (5वा सीपीसी) – 1094
अंमलबजावणी: 1 जानेवारी 1996
अध्यक्ष: न्यायमूर्ती एस. रत्नवेल पांडियन
महत्त्वाची सुधारणा: वेतनश्रेणी 51वरून 34पर्यंत कमी केली आणि किमान वेतन पातळीत लक्षणीय वाढ केली.
6वा केंद्रीय वेतन आयोग (सहावा सीपीसी) – 2006
अंमलबजावणी: 1 जानेवारी 2006
अध्यक्ष: न्यायमूर्ती बी.एन. श्रीकृष्ण
महत्त्वाची सुधारणा: ग्रेड पे आणि चालू वेतन बँडसह नवीन वेतन रचना सादर केली, किमान मूळ वेतन 7,000 रुपयांपर्यंत वाढवले.
7वा केंद्रीय वेतन आयोग (7वा सीपीसी) – 2014
अंमलबजावणी: 1 जानेवारी 2016
अध्यक्ष: ए. के. माथूर
महत्त्वाची सुधारणा: किमान वेतन ₹18,000 पर्यंत वाढवले आणि महागाई दरांवर आधारित भत्ते लक्षणीयरीत्या सुधारित केले.
8वा केंद्रीय वेतन आयोग (8वा सीपीसी) – 2025(मंजूर)
गठन मंजूर: 16 जानेवारी 2025
अपेक्षित अंमलबजावणी: जानेवारी 2026
मुख्य सदस्य: अद्याप जाहीर होणे बाकी आहे
अपेक्षित सुधारणा: तज्ञांचा अंदाज आहे की 3.68 चा फिटमेंट फॅक्टर असेल, ज्यामुळे सरकारी पगारात लक्षणीय वाढ होऊ शकते.
वेतन आयोग महत्त्वाचे का आहेत?
वेतन आयोगांच्या उत्क्रांतीमुळे सरकारी कर्मचाऱ्यांना योग्य भरपाई मिळण्याची भारताची वचनबद्धता अधोरेखित होते. प्रत्येक सीपीसीचे उद्दिष्ट कर्मचारी कल्याणासह आर्थिक व्यवहार्यता संतुलित करणे आहे, वाढत्या महागाईच्या काळात पगार स्पर्धात्मक आणि संबंधित राहतील याची खात्री करणे आहे. येत्या 8 व्या सीपीसीसह, सरकारी कर्मचाऱ्यांना पगारवाढ आणि सुधारित लाभ मिळण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे सार्वजनिक क्षेत्रातील लाखो लोकांचे आर्थिक भविष्य घडेल, असे सांगितले जात आहे.
(Social media brings you the latest breaking news, viral news from the world of social media including Twitter, Instagram and YouTube. The above post is embedded directly from the user's social media account. This body of content has not been edited or may not be edited by Latestly staff. Opinions appearing on social media posts and the facts do not reflect the opinions of Latestly, and Latestly assumes no responsibility for the same.)
Tags
संबंधित बातम्या
8th Pay Commission: आठवा वेतन आयोग लवकरच स्थापन होण्याची शक्यता, पुढील महिन्यात मंत्रिमंडळाची मंजुरी अपेक्षित
Kunal Kamra Eknath Shinde Controversy: कुणाल कामरा याने कोणाचाही अपमान करू नये: रामदास आठवले
ATM Withdrawals New Charges: 1 मे पासून एटीएम मधून पैसे काढणं महागणार; पहा ट्रान्झॅक्शनचे नवे दर
BCCI Central Contract 2025: बीसीसीआयकडून वार्षिक करार जाहीर; 'या' 16 खेळाडूंना लागली लॉटरी, घ्या जाणून
