कपिल देवी 1983 विश्वचषक (Photo Credit: Getty Image)

कपिल देव (Kapil Dev) यांनी 175 धावांची ऐतिहासिक खेळी केली तो सामना टीव्हीवर दाखवला गेला नव्हता. हे 42 वर्षांपूर्वी 18 जून 1983 दिवशी घडले होते. जेव्हा कपिल देव भारतीय संघाचे (Team India) कर्णधार होते आणि त्या सामन्यात त्यांनी नाबाद 175 धावा केल्या होत्या. त्यांच्या खेळीनंतर, भारतीय क्रिकेट संघाने एक नवीन अध्याय लिहिला. त्या सामन्याची संपूर्ण कहाणी जाणून घेऊयात.

क्रिकेटमध्ये विश्वचषक 1975 मध्ये सुरू झाला. तेव्हा वेस्ट इंडिजने जागतिक क्रिकेटवर वर्चस्व गाजवले. विरोधी संघ विंडीज संघाच्या वेगवान गोलंदाजांना घाबरत होता. तेव्हा त्यांनी दोन विश्वचषक जिंकले होते. तिसरा विश्वचषक जिंकण्यासाठी वेस्ट इंडिज संघ इंग्लंडमध्ये पोहोचला होता. त्याच वेळी, भारतीय संघ जागतिक क्रिकेटमध्ये आपला ठसा उमटवण्यासाठी कठोर परिश्रम करत होता.

त्या वेळी, संघाची कमान तरुण कपिल देवच्या हातात होती. टीम इंडियाच्या विश्वचषक विजयाची कल्पना कोणीही केली नव्हती. सर्वांना वाटले होते की फक्त ऑस्ट्रेलिया किंवा इंग्लंडच वेस्ट इंडिजशी स्पर्धा करू शकतील, परंतु कपिल देवने अशक्य ते शक्य करून इतिहास रचला. तो सामना झिम्बाब्वे विरुद्ध भारत होता.

अर्धा संघ १७ धावांवर पॅव्हेलियनमध्ये परतला

भारताने नाणेफेक जिंकून प्रथम फलंदाजी करण्याचा निर्णय घेतला. सुनील गावस्कर आणि ख्रिस श्रीकांत सलामीसाठी मैदानात पोहोचले. कपिल देव यांनी दोन्ही सलामीवीरांना संदेश दिला होता की त्यांनी मनापासून सामना खेळावा आणि त्यांना मैदानात न येण्याचा प्रयत्न करावा असे सांगितले. गावस्कर आणि श्रीकांत दोघेही आपले खातेही उघडू शकले नाहीत. दोघेही शून्य धावांवर पॅव्हेलियनमध्ये परतले. यानंतर, मोहिंदर अमरनाथ २० चेंडू खेळून ५ धावा काढल्यानंतर स्वस्तात बाद झाला.

संदीप पाटीलसारखे फलंदाजही क्रीजवर स्थिर राहू शकले नाहीत आणि काही वेळातच टीम इंडियाचा अर्धा संघ 17 धावांवर पॅव्हेलियनमध्ये परतला. सर्वांना संघाच्या पराभवाची भीती वाटत होती, पण नंतर कपिल देव क्रीजवर आले. 5 विकेट पडल्यानंतर, कपिल देवने फलंदाजी हाती घेतली आणि भारताला जागतिक क्रिकेटमध्ये ओळख मिळवून दिली. त्याने प्रथम रॉजर बिन्नीसह संघाचा डाव सांभाळण्याचा प्रयत्न केला. बिन्नी 22 धावा काढून बाद झाला. यानंतर, त्याने रवी शास्त्रींना विचारले की त्याला पाठिंबा मिळेल, परंतु तो फक्त 1 धाव करू शकला.

टीम इंडियाने 140 धावांवर आपले 8 विकेट गमावले होते आणि कपिलने यष्टीरक्षक फलंदाज सय्यद किरमाणीसह ९व्या विकेटसाठी 126 धावांची भागीदारी केली. त्या सामन्यात कपिल देवने 138 चेंडूत 16 चौकार आणि 6 गगनचुंबी षटकारांच्या आधारे नाबाद 175  धावांची खेळी केली, ज्याच्या आधारे भारतीय संघाने 8 विकेटच्या आधारे 266  धावा केल्या. प्रत्युत्तरात, 60 षटकांत 235 धावा करून झिम्बाब्वेचा संघ कोसळला.

ग्रुप स्टेजमध्ये झिम्बाब्वेला 31 धावांनी पराभूत केल्यानंतर, टीम इंडियाने त्याच्या उत्कृष्ट कामगिरीच्या जोरावर सेमीफायनलमध्ये प्रवेश केला. जिथे त्यांचा सामना इंग्लंडशी झाला आणि टीम इंडियाने तो सामना 6 विकेट्सने जिंकला आणि अंतिम फेरीत प्रवेश केला. अंतिम फेरीत त्यांचा सामना गतविजेत्या वेस्ट इंडिजशी झाला. लॉर्ड्सवर खेळल्या गेलेल्या त्या सामन्यात, भारताने वेस्ट इंडिजचा 43  धावांनी पराभव केला आणि पहिल्यांदाच विश्वविजेता होण्याचा पराक्रम केला (भारताने 1983 मध्ये एकदिवसीय विश्वचषक जिंकला).